Tijdens deze praktische opdracht werk je als groep aan een theatervoorstelling voor de derdejaars leerlingen. Het maken van een voorstelling vergt veel voorbereiding en teamwerk. Belangrijk is dat je begrijpt hoe het maken van een theatervoorstelling in zijn werk gaat en dat je begint met het verdelen van de taken.
HET MAKEN VAN EEN THEATERVOORSTELLING
Hoewel de acteurs vaak in de schijnwerpers staan, omvat het maken van een theatervoorstelling veel meer dan acteren alleen. Meestal bestaan de mensen die aan een productie werken uit de CAST (de acteurs op het podium) en de CREW (alle anderen die aan de show werken, zoals regisseurs, schrijvers, decorontwerpers etc.).
Vaak begint het maken van een theatershow met het pitchen van nieuwe ideeën door een theatergezelschap. Dit gebeurt meestal tussen de zakelijk leider en de artistiek leider van het gezelschap (in veel gevallen ook één van de regisseurs). In jouw geval is het pitchen van een idee al gebeurd. De productie van de show gaat meestal als volgt verder:
1. Visie op het stuk
Regisseur en dramaturg creëren een visie op het stuk. Wat willen ze met dit stuk zeggen, of wat willen ze dat het publiek ervan meeneemt? Hoe wordt het stuk opgevoerd? Denk hierbij aan: wordt het stuk een gemoderniseerde of traditionele versie? Hoe interpreteert de regisseur de personages en hun motivatie? Wat is het toneelbeeld, en hoe passen kostuums en decors daarbij? In sommige gevallen kunnen regisseur en dramaturg beslissen om wijzigingen aan te brengen in de originele tekst. In professioneel theater kan dit niet altijd omdat de toneelschrijver meestal rechten heeft om zijn werk te beschermen.
2. Repetities.
Acteurs worden gecast. Professionele theatergezelschappen werken meestal samen met een vast gezelschap acteurs, maar soms worden acteurs van buiten het theatergezelschap gecast. De repetities beginnen met een lezing. Tijdens een lezing zit de hele cast en crew bij elkaar om te luisteren hoe het stuk hardop wordt voorgelezen door de acteurs. Hierna repeteren theatergezelschappen meestal een paar weken fulltime. Bij amateurtheater wordt dit proces over vele weken uitgesmeerd. Tijdens de repetities leiden regisseurs hun acteurs naar hun visie op het stuk: de scènes worden gezet, geoefend en de personages worden vastgelegd. Acteurs kennen hun tekst meestal uit hun hoofd voordat de repetities beginnen.
3. De voorstelling voorbereiden
Tegelijk met de repetities is de crew bezig om alles op te bouwen. Decor-, licht en geluid, en kostuum- en make-upontwerp maken het decor, de kostuums en het licht en geluid klaar. Zij zijn verantwoordelijk voor het toneelbeeld. De productieafdeling zorgt ervoor dat de communicatie tussen de verschillende crew- en castleden soepel verloopt, dat de voorstellingslocaties worden geboekt en dat de voorstellingsavonden worden geregeld. De financiële afdeling, of bij kleinere gezelschappen de zogenaamde penningmeesters, regelen alle financiële zaken. De marketing- en communicatieafdeling zorgt ervoor dat er kaartjes worden verkocht. Professionele gezelschappen hebben meestal ook een educatieve afdeling, die scholen probeert te interesseren voor hun voorstellingen en educatieve programma's rond de voorstellingen organiseert. De dramaturg houdt het hele proces in de gaten, zorgt ervoor dat de visie van de regisseur in de praktijk wordt gebracht en schrijft inleidende teksten bij het stuk die vaak door de marketing- en communicatieafdeling worden gebruikt.
4. Generale repetities
Vaak volgt dan de eerste doorloop op de locatie waar de repetities hebben plaatsgevonden. Het hele stuk wordt gespeeld alsof het al de echte eerste voorstelling is, en dingen zoals continuïteitsfouten (bijvoorbeeld een acteur die het toneel verlaat aan de linkerkant terwijl hij aan de rechterkant weer op moet) kunnen zo worden verbeterd. Scènes die nog niet soepel lopen kunnen opnieuw worden geoefend. Generale repetities worden gevolgd door een technische doorloop. In een technische doorloop wordt het stuk niet in zijn geheel opgevoerd, maar neemt de regisseur de castleden mee door hun posities op het toneel en door belangrijke momenten waarop licht en geluid veranderen, puur zodat de licht- en geluidstechnici kunnen zien wanneer zij welk licht en geluid in moeten zetten. Dingen in licht en geluid die niet perfect werkten kunnen worden veranderd. De uiteindelijke generale repetitie vindt nu plaats. Dit zijn volledige repetities op een podium, met licht, geluid, kostuum, rekwisieten en decor op hun plaats. Cast en crew kunnen de voorstelling oefenen voordat ze een publiek hebben en de laatste fouten kunnen eruit worden gehaald. Professionele theatergezelschappen werken vaak met try-outs, waarbij de generale repetities al een publiek hebben.
5. Voorstelling
Hierna is het tijd voor de uiteindelijke voorstelling.
Het is belangrijk om er rekening mee te houden dat de mate waarin de regisseur een leidende figuur is per gezelschap kan verschillen. Bij sommige gezelschappen zijn de regisseur en producent zeer prominent aanwezig en nemen ze over het algemeen geen input aan van cast of crew. Zij bepalen precies wat de acteurs doen en hoe geluid, licht, decor en kostuum eruit zien. In veel gezelschappen werken regisseurs nauwer samen met de cast en crew. Uiteindelijk zijn de regisseur en producent wel bijna altijd degenen die het laatste woord hebben over alle elementen die op het toneel te zien zijn, inclusief het acteerwerk, het decor- en kostuumontwerp en het geluid- en lichtontwerp.
TAAKVERDELING
Tijdens de voorstelling werk je op drie niveaus:
Op elk niveau is het belangrijk om in gedachten te houden dat het uiteindelijke doel is om een succesvolle voorstelling neer te zetten. Dit betekent dat het heel goed nodig kan zijn om flexibel te zijn en out of the box te denken wat betreft taken. Het betekent ook dat elkaar steunen, samenwerken en groepscommunicatie heel belangrijk zijn.
Je docent zal je helpen bij het verdelen van de taken. Hieronder vind je een overzicht van de verschillende taken en teams, en hoeveel leerlingen er ongeveer voor elk team worden geselecteerd.
TEAMS EN TAKEN
CREW
Team: REGIE
De regieafdeling zijn de artistieke leiders van de voorstelling. Regisseurs creëren een visie op het stuk: wat wil de groep zeggen met het stuk? Hoe willen ze het stuk overbrengen? Ze werken ook details uit, zoals welke acteurs welke (dubbel)rollen kunnen spelen, of er muziek in het stuk komt, welke licht- en geluidseffecten nodig zijn, enz. Ze leiden repetities en hebben vaak het laatste woord over hoe de scenes gezet worden en hoe de personages gerepresenteerd worden. Ze communiceren nauw met alle verschillende afdelingen om ervoor te zorgen dat hun stuk goed overkomt. Regisseurs:
TEAM: PRODUCTIE EN ZAKELIJK MANAGEMENT
De afdeling productieontwerp kan gezien worden als tweede leidinggevende na de regisseur. De business manager houdt de financiële kant van de zaak in de gaten en vertaalt de visie van de regisseur naar de realiteit en de beschikbare middelen. In onze kleine setting is het bedrijfsmanagement niet zo prominent aanwezig als normaal, dus wordt het bedrijfsmanagement samengevoegd met het productieontwerp. Productie en zakelijk management:
TEAM: MARKETING EN COMMUNICATIE
De afdeling marketing en communicatie is verantwoordelijk voor het vertalen van de visie van de regisseur naar de buitenwereld en het promoten en verkopen van het stuk aan het publiek. Zij:
TEAM: DECOR
Decorontwerp is verantwoordelijk voor alle sets en props op het podium. Meestal vertelt een regisseur de decorontwerper wat hij/zij wil, en het decorontwerp zorgt ervoor dat dit beschikbaar is, maar decor kan zelf ook veel input hebben en met creatieve ideeën komen. Voor en na de voorstelling zetten ze het podium op en breken het af, en tijdens de voorstelling zelf verplaatsen ze, indien nodig, props en decorstukken over het podium (in professioneel theater wordt dit gedelegeerd aan zogenaamde stagehands of toneelmeesters). Decorbouwers:
TEAM: LICHT EN GELUID
Licht en geluid is verantwoordelijk voor het licht en geluid op het podium. Meestal vertelt een regisseur wat hij/zij wil, en zorgt licht en geluid ervoor dat dit beschikbaar is, maar licht en geluid kan zelf ook veel input hebben en met creatieve ideeën komen. Voor en na de voorstellingen zetten ze het licht- en geluidssysteem op en breken het af, en tijdens de voorstelling zelf bedienen zij licht en geluid. Licht en geluid:
TEAM: KOSTUUM
Kostuumontwerp is verantwoordelijk voor de kostuums en/of make-up en het haar dat acteurs op het podium dragen tijdens de voorstellingen (in professioneel theater zijn verschillende mensen verantwoordelijk voor elk van deze categorieën). Meestal vertelt een regisseur wat er nodig is en kostuumontwerp zorgt ervoor dat dit beschikbaar is, maar kostuumontwerp kan zelf ook veel input hebben en met creatieve ideeën komen. Kostuumontwerpers:
CAST
TEAM: ACTEURS
De acteurs zijn de mensen die uiteindelijk op het podium staan en de rollen spelen. Het is ook mogelijk om dansers en/of zangers aan het stuk toe te voegen, of om acteurs en crew te vragen om te dansen en/of te zingen. De mate waarin acteurs inspraak krijgen in hoe de voorstelling eruit ziet, hangt sterk af van de regisseur. Acteurs:
TAAKVERDELING
Elke klas heeft ongeveer 10 acteurs nodig. De andere rollen worden verdeeld over de andere studenten: bijvoorbeeld 3 voor regie, 5 voor productie en marketing, 6 voor decorontwerp en 5 voor kostuumontwerp.
De taken worden in eerste instantie verdeeld door jullie docenten, waar mogelijk gebaseerd op jullie voorkeuren. Daarna is het echter aan jou en je klas om hier wijzigingen in aan te brengen als je dit met de docent bespreekt. Je kunt besluiten om taken te ruilen of om de taken helemaal anders te doen; de taakverdeling en de inhoud van de taken is slechts een suggestie van de docent en helpt voorkomen dat je uren bezig bent met het verdelen van taken of uitzoeken wat er gedaan moet worden in plaats van het echte werk te doen.
De rolverdeling van de castleden wordt gedaan door de acteurs en regisseurs samen, waarbij de regisseurs het laatste woord hebben als de groep niet tot een besluit kan komen.
Tot slot: wat je met de toneelstukken doet, is jullie beslissing als groep. De teksten zijn suggesties van de docenten om jullie op weg te helpen. Maar als je de tekst wilt aanpassen, of zelfs verder wilt gaan, bijvoorbeeld door er een mimeversie van op te voeren, een gedeeltelijk gefilmde versie, of zelfs je eigen geschreven werk op toneel te zetten, voel je dan vrij om dit te doen.
PRODUCTIEPROCES
Vóór de start van het project
Voor de start van het project geeft je docent uitleg over het project en de verschillende teams. Je wordt ingedeeld in een team en kiest een toneeltekst. Daarnaast kunnen acteurs en regisseurs de rollen verdelen als dit al mogelijk is.
CKV Podiumkunst startdagen
Op maandag 22 januari 2024 werken we de hele dag aan jullie toneelstukken. Tijdens deze dag zullen we de tekst en het stuk verder verkennen door samen de tekst te lezen, uit te zoeken waar het stuk over gaat en een visie op het stuk te ontwikkelen. Jullie maken een planning voor de komende weken. Iedereen krijgt ook workshops van de organisatie Kleinkunstig die enigszins aansluiten bij de eigen taak.
Lessen
De lestijd in de weken erop wordt besteed aan het werken aan het toneelstuk. Soms kan het nodig zijn om buiten de lesuren te werken; dit kan als huiswerk worden beschouwd. Je maakt hierin je eigen planning, dus je bent ook zelf verantwoordelijk voor de uitvoering daarvan.
Voorstellingsdagen
De voorstellingsdag is in week 11 van 2024; hier zal zo snel mogelijk een schema voor komen. Op die dag heb je vier lesuren vrij van je reguliere lessen. Je klas heeft dan twee lesuren om alles voor te bereiden, één lesuur voor de voorstelling, en één lesuur om alles netjes op te ruimen voor de volgende groep. Als je een extra avondvoorstelling wilt doen, kun je daarvoor kiezen. Dit moet je als klas samen plannen en regelen. Productie zal de definitieve planning voor de dag maken.
Na de voorstellingsdagen
In de week na de voorstellingsdagen schrijf je een reflectie op de opdracht en schrijf je je recensie voor de voorstelling die je zelf bezocht hebt: dit kan toneel zijn, maar ook dans of muziek, of iets anders dat met podiumkunsten te maken heeft. Dit geschreven werk wordt ingeleverd op vrijdag 22 maart, een week na de voorstellingen. Onderdeel van het schriftelijke werk is een logboek. Zorg ervoor dat je je logboek vanaf het begin bijhoudt. Zorg ook dat je in het begin al plant wanneer je naar welke voorstelling gaat.
VISIE
Als onderdeel van je voorbereiding ga je de visie bespreken die je hebt op je toneelstuk, begeleid door je regisseurs. Dit betekent dat je gaat kijken waar het stuk echt over gaat, wat de onderliggende gedachten en ideeën zijn. Hier zijn enkele vragen om je te helpen bij het creëren van een visie op het toneelstuk:
Onthoud dat het belangrijk is dat voordat je begint de hele klas op één lijn zit. Decor, ontwerp en kostuums willen ontwerpen maken die passen bij de wereld van het toneelstuk en acteurs willen hun visie op hun personage daarop aanpassen. Marketing wil ook de juiste ideeën promoten.
PLANNER
De laatste stap die je moet nemen voordat je goed van start kunt gaan, is het maken van een planner in je teams. Zorg ervoor dat de planner overeenkomt met die van andere groepen (regisseurs moeten bijvoorbeeld weten wanneer bepaalde kostuums klaar zijn) en dat de planner duidelijk laat zien wanneer iemand wat en waar gaat doen en wie de persoon is die de taken op zich neemt. Je kunt de beschrijving van de taken hierboven gebruiken als richtlijn voor wat je zou moeten doen, maar vergeet niet om flexibel te zijn: in theater kunnen dingen altijd op het laatste moment veranderen!
HET MAKEN VAN EEN THEATERVOORSTELLING
Hoewel de acteurs vaak in de schijnwerpers staan, omvat het maken van een theatervoorstelling veel meer dan acteren alleen. Meestal bestaan de mensen die aan een productie werken uit de CAST (de acteurs op het podium) en de CREW (alle anderen die aan de show werken, zoals regisseurs, schrijvers, decorontwerpers etc.).
Vaak begint het maken van een theatershow met het pitchen van nieuwe ideeën door een theatergezelschap. Dit gebeurt meestal tussen de zakelijk leider en de artistiek leider van het gezelschap (in veel gevallen ook één van de regisseurs). In jouw geval is het pitchen van een idee al gebeurd. De productie van de show gaat meestal als volgt verder:
1. Visie op het stuk
Regisseur en dramaturg creëren een visie op het stuk. Wat willen ze met dit stuk zeggen, of wat willen ze dat het publiek ervan meeneemt? Hoe wordt het stuk opgevoerd? Denk hierbij aan: wordt het stuk een gemoderniseerde of traditionele versie? Hoe interpreteert de regisseur de personages en hun motivatie? Wat is het toneelbeeld, en hoe passen kostuums en decors daarbij? In sommige gevallen kunnen regisseur en dramaturg beslissen om wijzigingen aan te brengen in de originele tekst. In professioneel theater kan dit niet altijd omdat de toneelschrijver meestal rechten heeft om zijn werk te beschermen.
2. Repetities.
Acteurs worden gecast. Professionele theatergezelschappen werken meestal samen met een vast gezelschap acteurs, maar soms worden acteurs van buiten het theatergezelschap gecast. De repetities beginnen met een lezing. Tijdens een lezing zit de hele cast en crew bij elkaar om te luisteren hoe het stuk hardop wordt voorgelezen door de acteurs. Hierna repeteren theatergezelschappen meestal een paar weken fulltime. Bij amateurtheater wordt dit proces over vele weken uitgesmeerd. Tijdens de repetities leiden regisseurs hun acteurs naar hun visie op het stuk: de scènes worden gezet, geoefend en de personages worden vastgelegd. Acteurs kennen hun tekst meestal uit hun hoofd voordat de repetities beginnen.
3. De voorstelling voorbereiden
Tegelijk met de repetities is de crew bezig om alles op te bouwen. Decor-, licht en geluid, en kostuum- en make-upontwerp maken het decor, de kostuums en het licht en geluid klaar. Zij zijn verantwoordelijk voor het toneelbeeld. De productieafdeling zorgt ervoor dat de communicatie tussen de verschillende crew- en castleden soepel verloopt, dat de voorstellingslocaties worden geboekt en dat de voorstellingsavonden worden geregeld. De financiële afdeling, of bij kleinere gezelschappen de zogenaamde penningmeesters, regelen alle financiële zaken. De marketing- en communicatieafdeling zorgt ervoor dat er kaartjes worden verkocht. Professionele gezelschappen hebben meestal ook een educatieve afdeling, die scholen probeert te interesseren voor hun voorstellingen en educatieve programma's rond de voorstellingen organiseert. De dramaturg houdt het hele proces in de gaten, zorgt ervoor dat de visie van de regisseur in de praktijk wordt gebracht en schrijft inleidende teksten bij het stuk die vaak door de marketing- en communicatieafdeling worden gebruikt.
4. Generale repetities
Vaak volgt dan de eerste doorloop op de locatie waar de repetities hebben plaatsgevonden. Het hele stuk wordt gespeeld alsof het al de echte eerste voorstelling is, en dingen zoals continuïteitsfouten (bijvoorbeeld een acteur die het toneel verlaat aan de linkerkant terwijl hij aan de rechterkant weer op moet) kunnen zo worden verbeterd. Scènes die nog niet soepel lopen kunnen opnieuw worden geoefend. Generale repetities worden gevolgd door een technische doorloop. In een technische doorloop wordt het stuk niet in zijn geheel opgevoerd, maar neemt de regisseur de castleden mee door hun posities op het toneel en door belangrijke momenten waarop licht en geluid veranderen, puur zodat de licht- en geluidstechnici kunnen zien wanneer zij welk licht en geluid in moeten zetten. Dingen in licht en geluid die niet perfect werkten kunnen worden veranderd. De uiteindelijke generale repetitie vindt nu plaats. Dit zijn volledige repetities op een podium, met licht, geluid, kostuum, rekwisieten en decor op hun plaats. Cast en crew kunnen de voorstelling oefenen voordat ze een publiek hebben en de laatste fouten kunnen eruit worden gehaald. Professionele theatergezelschappen werken vaak met try-outs, waarbij de generale repetities al een publiek hebben.
5. Voorstelling
Hierna is het tijd voor de uiteindelijke voorstelling.
Het is belangrijk om er rekening mee te houden dat de mate waarin de regisseur een leidende figuur is per gezelschap kan verschillen. Bij sommige gezelschappen zijn de regisseur en producent zeer prominent aanwezig en nemen ze over het algemeen geen input aan van cast of crew. Zij bepalen precies wat de acteurs doen en hoe geluid, licht, decor en kostuum eruit zien. In veel gezelschappen werken regisseurs nauwer samen met de cast en crew. Uiteindelijk zijn de regisseur en producent wel bijna altijd degenen die het laatste woord hebben over alle elementen die op het toneel te zien zijn, inclusief het acteerwerk, het decor- en kostuumontwerp en het geluid- en lichtontwerp.
TAAKVERDELING
Tijdens de voorstelling werk je op drie niveaus:
- GROEP: je hele klas werkt samen om een voorstelling te maken.
- TEAM: leerlingen worden opgedeeld in kleinere teams, waarbij elk team specifieke taken heeft zoals hieronder beschreven.
- INDIVIDUEEL: elke leerling voert individueel een deel van de taken van zijn team uit.
Op elk niveau is het belangrijk om in gedachten te houden dat het uiteindelijke doel is om een succesvolle voorstelling neer te zetten. Dit betekent dat het heel goed nodig kan zijn om flexibel te zijn en out of the box te denken wat betreft taken. Het betekent ook dat elkaar steunen, samenwerken en groepscommunicatie heel belangrijk zijn.
Je docent zal je helpen bij het verdelen van de taken. Hieronder vind je een overzicht van de verschillende taken en teams, en hoeveel leerlingen er ongeveer voor elk team worden geselecteerd.
TEAMS EN TAKEN
CREW
Team: REGIE
De regieafdeling zijn de artistieke leiders van de voorstelling. Regisseurs creëren een visie op het stuk: wat wil de groep zeggen met het stuk? Hoe willen ze het stuk overbrengen? Ze werken ook details uit, zoals welke acteurs welke (dubbel)rollen kunnen spelen, of er muziek in het stuk komt, welke licht- en geluidseffecten nodig zijn, enz. Ze leiden repetities en hebben vaak het laatste woord over hoe de scenes gezet worden en hoe de personages gerepresenteerd worden. Ze communiceren nauw met alle verschillende afdelingen om ervoor te zorgen dat hun stuk goed overkomt. Regisseurs:
- Creëren een artistieke visie op het stuk en passen indien nodig tekst aan
- Maken een productieplan samen met de productieafdeling
- Maken een repetitieschema en communiceren dit met de acteurs
- Verdelen de rollen over de cast
- Leiden de repetities: hier moeten personage worden gecreëerd, scenes gezet, extra geoefend enz.
- Communiceren met decor-, licht- en geluidsontwerp en kostuumontwerp hoe het podium eruit moet zien en wat de acteurs nodig hebben.
- Communiceren de artistieke visie op het stuk met marketing en productie om ervoor te zorgen dat de artistieke visie duidelijk wordt overgebracht aan het publiek.
- Maken een licht- en geluidsontwerp samen met de licht- en geluidsontwerpafdeling
- Organiseren generale en technische repetities
- Regelen in samenwerking met de acteurs 'understudies' voor de cast: acteurs die de rol kunnen overnemen als er iemand uit de cast last minute ziek is. Deze acteurs moeten de hele rol ook kennen
- Staan tijdens de voorstelling klaar om decor en licht- en geluid aanwijzingen te geven en eventueel tekst te souffleren voor acteurs
- Helpen na de voorstelling met afbouwen en opruimen
TEAM: PRODUCTIE EN ZAKELIJK MANAGEMENT
De afdeling productieontwerp kan gezien worden als tweede leidinggevende na de regisseur. De business manager houdt de financiële kant van de zaak in de gaten en vertaalt de visie van de regisseur naar de realiteit en de beschikbare middelen. In onze kleine setting is het bedrijfsmanagement niet zo prominent aanwezig als normaal, dus wordt het bedrijfsmanagement samengevoegd met het productieontwerp. Productie en zakelijk management:
- Maken samen met de regisseur een productieplan en communiceren dit naar de verschillende teams
- Kijken naar de mogelijkheden van sponsors en/of schoolfinanciering om bijvoorbeeld decor- en kostuumontwerp te ondersteunen
- Plannen de voorstellingsdag en communiceren dit met de verschillende teams
- Leiden de voorstellingsdagen (bijv. door gasten te verwelkomen, enz.)
- Beslissen of de klas een extra voorstelling speelt (bijvoorbeeld voor ouders en vrienden) en zo ja, treffen hier regelingen voor
- Verkopen tickets (of delen ze uit; jaar 3 hoeft niet te betalen) (in samenwerking met marketing en communicatie)
- Regelen eventueel eten en drinken tijdens voorstellingsdagen voor cast en crew
- Regelen opslag en transport van props, decor en kostuums
- Boeken zalen en locaties voor optredens (indien anders dan aula)
- Communiceren tussen de verschillende afdelingen
- Houden AVG wetgeving in de gaten (in samenwerking met marketing en communicatie)
- Regelen fotografie en/of film tijdens de voorstellingen (eventueel in samenwerking met licht- en geluidsontwerp en marketing en communicatie)
- Regelen eventuele bedankjes en toi-toi-tois
- Organiseren en leiden het opruimen van de zalen na het optreden
TEAM: MARKETING EN COMMUNICATIE
De afdeling marketing en communicatie is verantwoordelijk voor het vertalen van de visie van de regisseur naar de buitenwereld en het promoten en verkopen van het stuk aan het publiek. Zij:
- Ontwerpen posters, flyers en, indien nodig, tickets
- Verspreiden posters en flyers
- Geven korte presentaties in de derde klas om het toneelstuk te promoten en uit te leggen
- Ontwerpen sociale media en/of een website
- Maken posts, updates en artikelen voor sociale media en/of de website --> er zullen ook updates moeten komen na afloop van het toneelstuk
- Houden rekening met de AVG-wet
- Assisteren het productieteam bij het filmen en fotograferen tijdens het toneelstuk
TEAM: DECOR
Decorontwerp is verantwoordelijk voor alle sets en props op het podium. Meestal vertelt een regisseur de decorontwerper wat hij/zij wil, en het decorontwerp zorgt ervoor dat dit beschikbaar is, maar decor kan zelf ook veel input hebben en met creatieve ideeën komen. Voor en na de voorstelling zetten ze het podium op en breken het af, en tijdens de voorstelling zelf verplaatsen ze, indien nodig, props en decorstukken over het podium (in professioneel theater wordt dit gedelegeerd aan zogenaamde stagehands of toneelmeesters). Decorbouwers:
- Maken samen met de regisseur een toneelplan maken, waarin ze laten zien hoe het decor er tijdens elke scène uitziet
- Ontwerpen en maken of regelen decorstukken
- Ontwerpen en maken of regelen props
- Plaatsen het decor vóór de voorstellingen op het podium en de props aan de juiste kant van het podium
- Verplaatsen zo nodig tijdens de voorstelling het decor
- Ruimen het decor en de props op na de voorstelling, met hulp van de rest van de teams
TEAM: LICHT EN GELUID
Licht en geluid is verantwoordelijk voor het licht en geluid op het podium. Meestal vertelt een regisseur wat hij/zij wil, en zorgt licht en geluid ervoor dat dit beschikbaar is, maar licht en geluid kan zelf ook veel input hebben en met creatieve ideeën komen. Voor en na de voorstellingen zetten ze het licht- en geluidssysteem op en breken het af, en tijdens de voorstelling zelf bedienen zij licht en geluid. Licht en geluid:
- Maken samen met de regisseur een licht- en geluidsplan, waarin ze laten waar er welk licht moet zijn op het podium
- Leren hoe ze het licht en geluid op het podium moeten bedienen
- Regelen eventuele muziek of andere geluidseffecten
- Installeren zo nodig licht en geluid van te voren
- Bedienen tijdens voorstellingen het licht en geluid
- Ruimen het licht en geluid na de voorstelling op, met hulp van de rest van de teams
TEAM: KOSTUUM
Kostuumontwerp is verantwoordelijk voor de kostuums en/of make-up en het haar dat acteurs op het podium dragen tijdens de voorstellingen (in professioneel theater zijn verschillende mensen verantwoordelijk voor elk van deze categorieën). Meestal vertelt een regisseur wat er nodig is en kostuumontwerp zorgt ervoor dat dit beschikbaar is, maar kostuumontwerp kan zelf ook veel input hebben en met creatieve ideeën komen. Kostuumontwerpers:
- Ontwerpen kostuums en make-up en haar met de regisseur
- Maken of regelen kostuums, make-up en pruiken
- Helpen acteurs met aankleden, maken hen op en doen hun haar voor de voorstelling
- Zorgen dat eventuele kostuumonderdelen klaarliggen aan de juiste kant van het podium
- Ruimen kostuums en make-up op na de voorstelling
CAST
TEAM: ACTEURS
De acteurs zijn de mensen die uiteindelijk op het podium staan en de rollen spelen. Het is ook mogelijk om dansers en/of zangers aan het stuk toe te voegen, of om acteurs en crew te vragen om te dansen en/of te zingen. De mate waarin acteurs inspraak krijgen in hoe de voorstelling eruit ziet, hangt sterk af van de regisseur. Acteurs:
- Leren teksten uit hun hoofd
- Werken aan het neerzetten van geloofwaardige personages
- Zetten scènes
- Spelen de rollen tijdens het toneelstuk
- Regelen en instrueren hun 'understudies' in samenwerking met de regisseur: mensen die hun rol kunnen overnemen als zij onverhoopt ziek zijn op de dag van de voorstelling
- Helpen na afloop van de voorstelling mee opruimen
TAAKVERDELING
Elke klas heeft ongeveer 10 acteurs nodig. De andere rollen worden verdeeld over de andere studenten: bijvoorbeeld 3 voor regie, 5 voor productie en marketing, 6 voor decorontwerp en 5 voor kostuumontwerp.
De taken worden in eerste instantie verdeeld door jullie docenten, waar mogelijk gebaseerd op jullie voorkeuren. Daarna is het echter aan jou en je klas om hier wijzigingen in aan te brengen als je dit met de docent bespreekt. Je kunt besluiten om taken te ruilen of om de taken helemaal anders te doen; de taakverdeling en de inhoud van de taken is slechts een suggestie van de docent en helpt voorkomen dat je uren bezig bent met het verdelen van taken of uitzoeken wat er gedaan moet worden in plaats van het echte werk te doen.
De rolverdeling van de castleden wordt gedaan door de acteurs en regisseurs samen, waarbij de regisseurs het laatste woord hebben als de groep niet tot een besluit kan komen.
Tot slot: wat je met de toneelstukken doet, is jullie beslissing als groep. De teksten zijn suggesties van de docenten om jullie op weg te helpen. Maar als je de tekst wilt aanpassen, of zelfs verder wilt gaan, bijvoorbeeld door er een mimeversie van op te voeren, een gedeeltelijk gefilmde versie, of zelfs je eigen geschreven werk op toneel te zetten, voel je dan vrij om dit te doen.
PRODUCTIEPROCES
Vóór de start van het project
Voor de start van het project geeft je docent uitleg over het project en de verschillende teams. Je wordt ingedeeld in een team en kiest een toneeltekst. Daarnaast kunnen acteurs en regisseurs de rollen verdelen als dit al mogelijk is.
CKV Podiumkunst startdagen
Op maandag 22 januari 2024 werken we de hele dag aan jullie toneelstukken. Tijdens deze dag zullen we de tekst en het stuk verder verkennen door samen de tekst te lezen, uit te zoeken waar het stuk over gaat en een visie op het stuk te ontwikkelen. Jullie maken een planning voor de komende weken. Iedereen krijgt ook workshops van de organisatie Kleinkunstig die enigszins aansluiten bij de eigen taak.
Lessen
De lestijd in de weken erop wordt besteed aan het werken aan het toneelstuk. Soms kan het nodig zijn om buiten de lesuren te werken; dit kan als huiswerk worden beschouwd. Je maakt hierin je eigen planning, dus je bent ook zelf verantwoordelijk voor de uitvoering daarvan.
Voorstellingsdagen
De voorstellingsdag is in week 11 van 2024; hier zal zo snel mogelijk een schema voor komen. Op die dag heb je vier lesuren vrij van je reguliere lessen. Je klas heeft dan twee lesuren om alles voor te bereiden, één lesuur voor de voorstelling, en één lesuur om alles netjes op te ruimen voor de volgende groep. Als je een extra avondvoorstelling wilt doen, kun je daarvoor kiezen. Dit moet je als klas samen plannen en regelen. Productie zal de definitieve planning voor de dag maken.
Na de voorstellingsdagen
In de week na de voorstellingsdagen schrijf je een reflectie op de opdracht en schrijf je je recensie voor de voorstelling die je zelf bezocht hebt: dit kan toneel zijn, maar ook dans of muziek, of iets anders dat met podiumkunsten te maken heeft. Dit geschreven werk wordt ingeleverd op vrijdag 22 maart, een week na de voorstellingen. Onderdeel van het schriftelijke werk is een logboek. Zorg ervoor dat je je logboek vanaf het begin bijhoudt. Zorg ook dat je in het begin al plant wanneer je naar welke voorstelling gaat.
VISIE
Als onderdeel van je voorbereiding ga je de visie bespreken die je hebt op je toneelstuk, begeleid door je regisseurs. Dit betekent dat je gaat kijken waar het stuk echt over gaat, wat de onderliggende gedachten en ideeën zijn. Hier zijn enkele vragen om je te helpen bij het creëren van een visie op het toneelstuk:
- Thema's: wat zijn volgens jou de belangrijkste thema's in het toneelstuk? Leg de thema's uit en hoe ze naar voren komen in het stuk. Welke ideeën uit het stuk wil je benadrukken en waarom?
- Stijl: Wil je dat het spel gemoderniseerd is, of een stuk uit die tijd, of op een specifieke manier gespeeld? In welke stijl wil je het stuk spelen? Kijken we naar gothic-horror, Amerikaans high school drama, zombie apocalyps, etc.?
- Setting en personages: Indien gemoderniseerd, waar zie je je toneelstuk zich afspelen, en waarom daar? Wie zijn de personages, wat doen ze in die omgeving en hoe zijn ze?
- Tekst: wil je (grote) veranderingen aanbrengen in de tekst, of een compleet andere tekst gebruiken, of helemaal geen tekst?
- Acteren: wat betekent dit voor de acteerstijl? Wil je het overdreven of normaal, komisch of serieus? Wil je mime gebruiken, of gedeeltelijke mime? Zal er ook zang en/ of dans zijn?
- Decor en licht/geluid, kostuum: wat betekent dit voor decor, licht/geluid en kostuum? Wat heb je in gedachten, hoe wil je dat het podium eruit ziet? Houd er rekening mee dat het het makkelijkst is om met 1 decor te werken en niet overal grote veranderingen aan te brengen.
Onthoud dat het belangrijk is dat voordat je begint de hele klas op één lijn zit. Decor, ontwerp en kostuums willen ontwerpen maken die passen bij de wereld van het toneelstuk en acteurs willen hun visie op hun personage daarop aanpassen. Marketing wil ook de juiste ideeën promoten.
PLANNER
De laatste stap die je moet nemen voordat je goed van start kunt gaan, is het maken van een planner in je teams. Zorg ervoor dat de planner overeenkomt met die van andere groepen (regisseurs moeten bijvoorbeeld weten wanneer bepaalde kostuums klaar zijn) en dat de planner duidelijk laat zien wanneer iemand wat en waar gaat doen en wie de persoon is die de taken op zich neemt. Je kunt de beschrijving van de taken hierboven gebruiken als richtlijn voor wat je zou moeten doen, maar vergeet niet om flexibel te zijn: in theater kunnen dingen altijd op het laatste moment veranderen!